Hayali Arkadaş: “Kanki”

Yazar: Ayşe Kevser Can

Editör: Nefise Dilvin Sığırcıoğlu

Yazar Pieter Koolwijk’in hayal edebileceğiniz en iyi, en sağlam, en havalı arkadaşlık hikâyesini anlattığı “Kanki” adlı kitabı Can Çocuk Yayınları tarafından Mustafa Özen çevirisiyle yayımlandı. 1974 yılında Hollanda’nın Gouda kentinde doğan yazar, çocukken Roald Dahl kitaplarına bayılır, aslında hâlâ bayılıyor. En sevdiği kitabı soracak olsanız hemen “Bay ve Bayan Kıl” diye yanıt verir. Kanki, yazarın üçüncü kitabı. Pieter’ın ilk kitabı Vlo en Stiekel (Pire ve Diken) 2012 yılında, 2015 yılında yayımladığı Bens Boot (Ben’in Gemisi) Vlag and Wimpel Ödülü’ne değer görüldü. Pieter Koolwijk, Gozert (Kanki) ile 2021 yılında Hollanda’nın en prestijli çocuk edebiyatı ödülü Gouden Griffel’in sahibi oldu.

Hayali Arkadaş Olur Mu?

Kitap, görünmez arkadaşı Kanki ile beraber hayali ve macera dolu bir dünya içinde yaşayan Ties'in hikâyesini ele alıyor. Ties için Kanki, yalnızca bir hayal ürünü değil aynı zamanda onun dünyasını renklendiren ve daha yaşanılabilir hâle getiren eğlenceli, muzip bir arkadaş. Ties’in çocukça masumiyeti ve hayal gücünün sınırlarını oldukça zorlayan serüvenleri, Linde Faas’ın canlı ve etkileyici dokunuşlarıyla hayat buluyor. Faas, karakterlerin duygusal derinliğini renkler aracılığıyla hafızamıza işlemekte oldukça mahir. Özellikle Kanki’nin etrafında yarattığı renk cümbüşü, kitabın metnini daha çekici kılarken, okuru Ties’in neşeli dünyasına doğru mıknatıs gibi çekiyor.

“Kanki havaya sıçrayıp sörf tahtasını ayaklarının altına itti ve “Yihuu!” diye bağırarak çağıldayan suyun üzerinde kaymaya başladı. Büyük bir dalga geldiğinde tekrar sıçrayıp havada tam üç kez takla attı. Ve suyun yüzeyine indiğinde hızla kayarak yanımdan uzaklaştı.” 

Neyin gerçek olduğuna kim karar veriyor?

Ties’in bir sorunu vardır. En azından pek çok insan buna inanmaktadır. Oysa Ties için durum farklıdır. Çünkü müthiş bir arkadaşı vardır onun: Kanki! Hayal edebileceğiniz en iyi, en sağlam ve en havalı arkadaş. Öyle ki Kanki’yi görebilen ve duyabilen tek kişi Ties’dir. Ve Kanki’yle hayat, öyle maceralarla doludur ki Ties’in başı er ya da geç derde girer. Bu durumla baş edemeyen Ties’in annesiyle babası bir karar alırlar: Oğullarının Kanki’den tamamen kurtulması gerekmektedir artık. Oysa Ties bunu hiç istemez. Diğerleri onu göremiyor diye neden en iyi arkadaşından vazgeçmek zorundadır ki?

Arkadaşının adı neydi? diye sordu Doktor Kees. Kanki birden tezahüratçı kılığına girip odanın içinde dans etmeye başladı. “K’miz var. A’mız var. N’miz var. Bir K’miz daha. İ’miz var. KANKİ!”

Kitap, hikâyede geçen karakterlerin yapıları ve hikâyenin kurgusuyla, betimlemeler ve laytmotifleriyle bir çocuk kitabının ötesine geçerek, okurlarına hem psikolojik hem felsefi açıdan zengin bir içerik sunuyor. Ties ve ailesi arasında geçen iletişim, gerçek dünya ile hayali dünya arasındaki sınırların nasıl bulanıklaştığını ve bu sınır çizgisinin çocuğun ruh hâli üzerindeki etkilerini gözler önüne seriyor. Ayrıca, Ties’in yaşadığı maceralar, ailelerin çocuk psikolojisi hakkındaki anlayışlarını değerlendirmeleri ve derinleştirmeleri için fırsat sunuyor. Böylece yazar eğlenceli bir hikâye anlatmakla kalmıyor; okurlarını, çocukların zihin yapısını ve duygusal dünyasını daha iyi anlamak için empati kurmaya da davet ediyor. Kanki, çocuklara hayal gücünün genişliğini ve yaratıcılığın önemini öğretirken, ebeveynlere de çocukların zaman zaman anlaşılmaz görünen davranışlarının altında yatan derin duygusal ve zihinsel süreçleri de gösteriyor.

Ah, şu anneler babalar!

Ties'in ailesi ve çevresindekiler, Kanki’nin varlığından rahatsız olur ve onu ortadan kaldırmaya çalışırlar. Bunun tek yolu da psikolojik destek almasını sağlamak! Ancak Ties bu “hayali” olarak adlandırdığı tek gerçek dostundan kopmak istemez. Çünkü Ties için Kanki, hayatını anlamlandıran ve renklendiren bir can yoldaşıdır. Ties ve Kanki arasındaki dostluk sayesinde, hayali arkadaşlar ve çocukların iç dünyaları hakkında, anne ve babalara çocukların neden bazen gerçeküstü davrandıklarını gösterirken bazen de bu davranışlarının altında yatan zengin hayal güçlerini anlamaları için değerli bir bakış açısı sunulmakta. “Kanki” sadece bir çocuk kitabı değil, yediden yetmişe herkesin kendi iç dünyasında yansımalarını bulabileceği, çok yönlü ve çok sesli bir eser aynı zamanda. 

Yoksa siz Trol Avı’na çıkıp Müze Soygunu gerçekleştirmediniz mi? Kütüphane Sihirbazı’yla konuşup Ejderhalar Ormanı’nda da gezmediniz? Öyleyse yer cücesi doktor ile de henüz tanışmadınız. Bence çok eğlenceli ve keyifli bir yolculuk sizleri bekliyor olacak, taa ki kitabın kapağını açıncaya kadar :)