FUTBOL

Yazar:

Editör: Hatice Boyraz

Futbol neden eğlencelidir?

Futbol, sınırları görünenden çok daha kapsamlı bir spor dalıdır. Bir müsabakada futbol oynayan kişi sayısı 22 kişi olsa da bu oyuncuları destekleyen binlerce taraftar vardır. Ülkemizin en büyük iki spor kulübü olan Galatasaray’ın yaklaşık 32 milyon taraftarı, Fenerbahçe’nin de yaklaşık 28 milyon taraftarı vardır. Taraftarlar ve futbol kulüpleri arasında duygusal bir bağ oluşur. Onlarla sevinir onlarla üzülürler. Oyuncuları desteklemek için stadyumlara gider onlara besteledikleri marşları söylerler. Bu sayede futbol severler doyasıya eğlenir. Tabi karşı kaleye attıkları gol sayısı da bu eğlencenin en önemli yanıdır.

Futbolun tarihi                   

Futbol çok eski zamanlarda Çin’de “Cuju” adında askeri eğitim amacıyla ortaya çıkmış bir oyundur. Ama modern futbol tarihine baktığımızda ilk olarak İngilizlerin bu konuda çalışmalar yaptığını görüyoruz. 1800’lü yıllarda özel eğitim kurumlarının kendi kurallarını koyarak oynadıkları bir spor dalı olarak ortaya çıkmaya başlamıştır. Her futbol kulübünün kendi koyduğu kurallara göre oynadığını düşünebiliyor musunuz? Bu ne kadar zor ve karmaşık olurdu.

İngiliz işçilerin gittikleri ülkelerde bu oyunu oynamaları, futbolun farklı kıtalara yayılmasını sağlamıştır. İlk olarak İngiltere dışında Arjantin’de oynanmıştır. Dünyada giderek yaygınlaşmasıyla birlikte futbol kulüpleri ortak bir karar alarak standart kurallar belirlemeye karar vermişlerdir. Bu sayede Uluslararası Futbol Federasyonları Birliği (FIFA) kurulmuştur. Günümüzde de futbolun tüm kurallarını FIFA kurumu belirler ve değişmesi gereken bir kural varsa değiştirir.  

Sahanın İçinden

Futbol oyunu 17 ana kuraldan oluşmaktadır. Bu bölümde ana kuralların bazılarından bahsedeceğim. Futbol 11’er kişiden oluşan iki takımla oynanır. Bu takımlarda 1 kaleci ve 10 oyuncu vardır. Bir futbol müsabakasının normal süresi 90 dakikadır. Bu müsabakayı 1 orta hakem, 2 yardımcı hakem ve 1 de dördüncü hakem yönetir. Dördüncü hakemin görevi, yapılan oyuncu değişikliklerini ve maçta oynanacak ek süreyi gösteren tabelayı ayarlayıp kaldırarak izleyicilere göstermektir.  2018 yılında FIFA’nın belirlediği karara göre Video Yardımcı Hakem (VAR) uygulamasına başlanmıştır. Bu hakemler teknolojik (kritik görüntüleri ekrandan tekrar izleme ve hakeme izletme) yöntemleri kullanarak maçı yöneten hakeme yardımcı olurlar.

Bir futbolcu maç başladığında kural dışı bir hareket yaparsa hakem tarafından uyarılır. Futbolcu hala kural dışı davranmaya devam ederse hakem sarı kart göstererek onu cezalandırır. Oyuncu ikinci sarı kartı gördüğünde ise oyundan atılır. Oyunun içerisinde sadece kaleciler topa elle dokunma hakkında sahiptir. Kaleciler için belirlenen sınırlar dışarısında kaleci topa elle dokunursa kırmızı kart ile oyundan atılır. Futbolun bunun gibi daha birçok kuralı vardır. Kurallar bir oyunun sınırlarını belirleyen en önemli çizgilerdir. Bu sayede oyunun sonucu herkes tarafından kabul edilir. Yenilen taraf üzülür ama yenildiğini kabul eder. Yenen taraf sevinir çünkü herkes onun kurallara uygun iyi mücadele ederek kazandığını biliyordur.    

Türkiye’de futbol

 Futbol 1800’lü yılların sonlarında Osmanlı Devleti’nde yaşayan yabancılar tarafından ilgi gören bir spor dalıdır. Özellikle İngilizler ve Rumlar takımlar kurarak turnuvalar düzenlemişlerdir. Türk gençleri de bu kurulan takımlara ilgi duymaya başlamışlardır. Zamanla aralarında “Biz niye bir takım kurmuyoruz.” düşüncesi dolaşmaya başlamıştır. 10. Sınıfa giden Mekteb-i Sultaniye (Galatasaray Lisesi) öğrencileri, arkadaşları Ali Sami Yen önderliğinde 1905 yılında Galatasaray adında bir futbol takımı kurmuşlardır.  “Türk olmayan takımları yenmek” Galatasaray’ın kuruluş amaçlarından birisidir. Galatasaray kurulduktan iki sene sonra 1907 yılında Fenerbahçe kurulmuştur.  Bu iki kulüp yıllardır birbiri ile ezeli rekabet halindedir.  Taraftar sayıları ve elde ettikleri kupa sayıları bakımında bu iki kulüp birbirine oldukça yakındır. O dönemde kurulan bir diğer büyük kulübümüz olan Beşiktaş, ilk olarak faaliyetlerine 1903 yılında jimnastik kulübü olarak başlamıştır. Profesyonel anlamda ilk futbol faaliyetlerine başladığı yıl 1911 yılıdır.    

Dört Büyükler

Dört Büyükler olarak anılan Fenerbahçe, Beşiktaş, Galatasaray ve Trabzonspor ülkemizin en büyük 4 futbol takımıdır. Bu kulüplerin aralarında oynadıkları maçlara derbi denir. 1959 yılında günümüze kadar kazanılan 65 kupanın 63 tanesini bu futbol kulüpleri kazanmıştır. Diğer iki kupadan birini 2009-2010 sezonunda Bursaspor, diğerini ise 2019-2020 sezonunda İstanbul Başakşehir kazanmıştır.